Terzi ve Tekstil Terimleri

Terzilik ve tekstil, hayatımızın her köşesinde karşımıza çıkan, modadan dekorasyona kadar birçok alanda etkili olan birer sanat ve bilim dalıdır. Peki, terzi ya da tekstil dünyasında kullanılan özel terimlere ne kadar hakimsiniz? Bu yazıda, terzilik ve tekstil terimleri üzerine eğileceğiz ve bu terimlerin nerelerde kullanıldığını, ne anlama geldiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Terzi Terimleri
Kumaş Türleri
Her terzi, kumaşların dilinden anlamak zorundadır. Bazı kumaş türleri şunlardır:
Kumaş Türü | Özellikleri |
---|---|
Pamuklu Kumaş | Nefes alır, doğal ve hafif, yazlık kıyafetlerde tercih edilir. |
Yünlü Kumaş | Sıcak tutar, kışlık giysiler için idealdir. |
Polyester | Dayanıklı, kolay temizlenir, kırışmaya karşı dirençlidir. |
İpek | Lüks, parlak ve yumuşak, özel gün kıyafetlerinde kullanılır. |
Keten | Hafif, nefes alır, yazlık kıyafetlerde tercih edilir. |
Denim (Kot Kumaşı) | Dayanıklı, rahat, genellikle pantolon ve ceketlerde kullanılır. |
Kadife | Yumuşak dokulu, kışlık giysiler ve dekoratif ürünlerde tercih edilir. |
Şifon | İnce, hafif ve transparan, elbise ve bluzlarda kullanılır. |
Saten | Pürüzsüz ve parlak, gece elbiseleri ve iç çamaşırlarında kullanılır. |
Likralı Kumaş | Esnek, vücuda uyum sağlar, spor kıyafetlerde tercih edilir. |
Tweed | Kalın, dayanıklı, genellikle ceket ve montlarda kullanılır. |
Gabardin | Su geçirmez, dayanıklı, pantolon ve dış giyimde kullanılır. |
Tül | İnce, hafif, dekoratif amaçlarla kullanılır. |
Keçe | Kalın, sıkıştırılmış, şapka ve dekorasyon ürünlerinde kullanılır. |
Jersey (Jarse) | Esnek, hafif, genellikle t-shirt ve elbiselerde kullanılır. |
Polar | Yumuşak, sıcak tutar, kışlık mont ve battaniyelerde tercih edilir. |
Dantel | Zarif, dekoratif, genellikle gelinlik ve gece kıyafetlerinde kullanılır. |
Organze | Sert, transparan, dekoratif amaçlarla ve abiyelerde kullanılır. |
Kaşe | Kalın, dayanıklı, kışlık mont ve kabanlarda kullanılır. |
Poplin | İnce, hafif, gömlek ve elbiselerde kullanılır. |
Tafta | Sert, parlak, genellikle özel gün kıyafetlerinde kullanılır. |
Viskon | Yumuşak, hafif, doğal görünümlü, yazlık kıyafetlerde tercih edilir. |
Astar Kumaşı | İnce ve kaygan, giysilerin iç kısmında kullanılır. |
Flanel | Yumuşak, sıcak tutar, pijama ve gömleklerde tercih edilir. |
Kamuflaj Kumaş | Dayanıklı, askeri giyim ve outdoor ürünlerde kullanılır. |
Kaşmir | Lüks, yumuşak, sıcak tutar, genellikle atkı ve palto yapımında kullanılır. |
Tensel | Doğal, nefes alır, hafif ve yumuşak, çevre dostu bir kumaştır. |
Dimi Kumaş | Dayanıklı, çapraz dokulu, pantolon ve ceketlerde kullanılır. |
Süet | Yumuşak dokulu, genellikle mont, ceket ve ayakkabılarda kullanılır. |
Kanvas | Kalın ve dayanıklı, çanta ve ayakkabı yapımında tercih edilir. |
Bir terzi için, kumaşın türünü bilmek, yapılacak dikişin kalitesini doğrudan etkiler.
Dikiş Teknikleri
Dikiş dünyasında birçok teknik bulunmaktadır. İşte bazıları:
Dikiş Tekniği | Açıklama |
---|---|
Düz Dikiş | Temel dikiş tekniği, kumaşı birleştirmek için kullanılır. |
Zigzag Dikiş | Kenarları sağlamlaştırmak ve kumaşın sökülmesini önlemek için kullanılır. |
Overlok Dikişi | Kumaş kenarlarını temizlemek ve sökülmeyi önlemek için yapılır. |
Kenar Katlama Dikişi | Kumaş kenarlarını düzgün göstermek için katlanarak dikilir. |
Kör Dikiş | Görünmeyen dikiş yapmak için kullanılır, genellikle perde ve eteklerde tercih edilir. |
Düzeltme Dikişi | Dikişi sağlamlaştırmak için mevcut dikişin üzerinden geçilir. |
İlik Açma Dikişi | Düğme iliği oluşturmak için yapılan özel bir dikiş. |
Büzgü Dikişi | Kumaşı toplayarak dekoratif ya da işlevsel bir görünüm oluşturur. |
Pilikaşe Dikişi | Kumaşı katlayarak hareketli ve hacimli bir görünüm yaratır. |
Biye Dikişi | Kumaş kenarlarını biye şeritlerle kaplayarak temiz bir görünüm sağlar. |
Makine Nakışı | Dekoratif desenler oluşturmak için makineyle yapılan özel bir dikiş. |
Fransız Dikişi | Kumaş kenarlarını tamamen kapatmak için kullanılan temiz bir dikiş. |
Şerit Dikişi | İki kumaşı sabitlemek için kullanılan paralel dikişler. |
Kapitone Dikişi | Dolgulu kumaşlarda desen oluşturmak için kullanılan özel bir dikiş. |
Çift İğne Dikişi | Çift dikiş yapmak için iki iğne kullanılarak yapılan dayanıklı bir teknik. |
Balıksırtı Dikişi | Dayanıklı ve dekoratif bir dikiş, genellikle ağır kumaşlarda kullanılır. |
Aplike Dikişi | Bir kumaş parçasını başka bir kumaşa dikerek dekoratif bir görünüm sağlar. |
El Dikişi | Makine yerine elle yapılan, genellikle onarım ve detay işlerinde kullanılan dikiş. |
Kordon Dikişi | Kordon eklemek için kullanılan, dekoratif ve işlevsel bir dikiş. |
Kapalı Kenar Dikişi | Kenarları kapatarak daha temiz ve dayanıklı bir görünüm sağlar. |
Kalıp Çeşitleri
Bir terzinin elindeki en önemli araçlardan biri kalıplardır. Kalıplar, giysilerin kesimini ve tasarımını belirler. Örneğin:
- Standart Kalıp: Hazır giyim için uygundur.
- Kişiye Özel Kalıp: Müşterinin vücut ölçülerine göre hazırlanır.
Tekstil Terimleri
Kumaş Üretim Süreçleri
Tekstil sektöründe kumaş üretim süreci, çeşitli aşamalardan oluşur. Şu adımlar kritik öneme sahiptir:
- İplik Üretimi: Ham maddeden iplik elde edilir.
- Dokuma: İplikler, dokuma tezgahlarında kumaşa dönüştürülür.
- Boyama ve Baskı: Kumaşa renk ve desen kazandırılır.
Tekstil Malzemeleri
Bir tekstil uzmanı için kullanılan malzemeleri tanımak şarttır. Örnekler:
Malzeme Adı | Kullanım Alanı |
---|---|
Pamuk | Doğal elyaf, kumaş üretiminde en çok kullanılan malzeme. |
Polyester | Sentetik elyaf, dayanıklı ve kırışmaya karşı dirençlidir. |
İpek | Lüks tekstil ürünlerinde kullanılan doğal bir elyaf. |
Yün | Kışlık giysiler ve battaniye üretiminde kullanılır. |
Akrilik | Hafif ve dayanıklı, genellikle yün alternatifi olarak kullanılır. |
Naylon | Elastik ve dayanıklı, spor giyim ve çoraplarda tercih edilir. |
Keten | Hafif ve nefes alabilir, yazlık tekstil ürünlerinde kullanılır. |
Viskon | Yumuşak ve doğal görünümlü, birçok giyside kullanılır. |
Elastan (Lycra) | Esneklik sağlayan, spor giyim ve dar giysilerde kullanılır. |
Denim (Kot Kumaşı) | Dayanıklı, genellikle pantolon ve ceketlerde kullanılır. |
Kadife | Yumuşak yüzeyli, lüks tekstil ürünlerinde tercih edilir. |
Polar | Sıcak tutan, kışlık giysiler ve battaniyelerde kullanılan malzeme. |
Saten | Parlak ve pürüzsüz, genellikle gece kıyafetlerinde kullanılır. |
Şifon | Hafif ve transparan, elbise ve bluzlarda kullanılır. |
Organze | Sert ve transparan, dekoratif amaçlarla ve abiyelerde kullanılır. |
Tül | İnce ve dekoratif, gelinlik ve perde yapımında kullanılır. |
Keçe | Sıkıştırılmış elyaf, şapka ve dekoratif ürünlerde tercih edilir. |
Dantel | Zarif ve dekoratif, genellikle gelinliklerde ve abiyelerde kullanılır. |
Kaşmir | Yumuşak ve sıcak tutan, lüks giysilerde kullanılan doğal bir elyaf. |
Gabardin | Dayanıklı ve su geçirmez, pantolon ve dış giyimde kullanılır. |
Jersey (Jarse) | Hafif ve esnek, genellikle tişört ve elbiselerde kullanılır. |
Flanel | Yumuşak ve sıcak, pijama ve gömleklerde tercih edilir. |
Poplin | İnce ve dayanıklı, gömlek ve elbiselerde kullanılır. |
Tafta | Parlak ve sert dokulu, özel gün kıyafetlerinde tercih edilir. |
Tensel | Çevre dostu, yumuşak ve nefes alabilir doğal bir malzeme. |
Astar Kumaşı | Giysilerin iç kısmında kullanılan ince ve kaygan malzeme. |
Kapitone Kumaş | Dolgulu ve sıcak tutan, mont ve yatak örtülerinde kullanılan malzeme. |
Dimi Kumaş | Dayanıklı ve çapraz dokulu, pantolon ve ceketlerde kullanılır. |
Süet | Yumuşak ve mat yüzeyli, genellikle mont ve ayakkabılarda tercih edilir. |
Kanvas | Kalın ve dayanıklı, çanta ve ayakkabı yapımında kullanılır. |
Kamuflaj Kumaş | Dayanıklı ve desenli, askeri giyim ve outdoor ürünlerde kullanılır. |
Elastik Bant | Bel, kol ve diğer dar alanlarda esneklik sağlar. |
Düğme | Giysi kapatma ve dekorasyon için kullanılan temel malzeme. |
Fermuar | Giysi ve çantalarda kapatma işlevi gören bir bağlantı malzemesi. |
Dikiş İpliği | Kumaşları birleştirmek için kullanılan dayanıklı iplikler. |
Mezura | Kumaş ölçümlerinde kullanılan esnek ölçüm aracı. |
Makara İpi | Farklı dikiş türleri için kullanılan çeşitli iplikler. |
Tela | Kumaşa sertlik ve şekil vermek için kullanılan yapışkanlı malzeme. |
Kurdele | Dekoratif amaçlı kullanılan renkli şeritler. |
Payet | Giysilere ışıltı ve süsleme katmak için kullanılan küçük pullar. |
Kumaş Boyası | Kumaşlara renk vermek için kullanılan özel boyalar. |
Sık Kullanılan Terimler
Terim | Açıklama |
---|---|
Pens | Kumaşta vücuda oturmasını sağlamak için yapılan katlama ve dikiş. |
Dikiş Payı | Kesilen kumaş kenarlarının dikiş için bırakılan fazlalığı. |
Kalıp | Giysi kesimi için kullanılan şablon veya desen. |
Kordon | Kumaşa dekoratif veya işlevsel bir detay eklemek için kullanılan ip veya şerit. |
Büzgü | Kumaşı toplayarak yapılan dekoratif dikiş. |
Biye | Kumaş kenarlarını kapatmak için kullanılan şerit. |
Overlok | Kenarları temizlemek ve sökülmesini önlemek için kullanılan bir dikiş türü. |
Kapitone | Dolgulu kumaşlarda kullanılan dikiş tekniği. |
Aplike | Bir kumaş parçasını başka bir kumaşa dikerek yapılan süsleme. |
Perde | Pantolon ve eteklerdeki katlamalı kumaş dikişi. |
İlik | Düğmelerin geçmesi için yapılan açıklık. |
Paça | Pantolon veya eteğin alt kenarı. |
Reçme | Giysinin esnek kenarlarını birleştirmek için kullanılan dikiş. |
Fitting (Prova) | Dikilen giysinin vücuda uygunluğunu kontrol etmek için yapılan deneme. |
Drapaj | Kumaşı manken üzerinde şekillendirerek tasarım oluşturma yöntemi. |
Fermuar Ayağı | Fermuar dikmek için kullanılan dikiş makinesi ayağı. |
Kordonlama | Kordon geçirme veya kumaşın kenarına dikişle ekleme işlemi. |
Sürfile | Kumaş kenarlarını sökülmeden önce temizlemek için yapılan işlem. |
Pile | Kumaşta yapılan düzenli katlamalar. |
Kumaş Ters Yüzü | Kumaşın dış ve iç yüzeylerini ayırt etmek için kullanılan terim. |
Pens Çıkışı | Pensin bitim noktası. |
Dikiş Düzeltme | Eski dikişi sökerek yenisini yapmak. |
Şablon Kesimi | Kumaşı kalıba göre kesme işlemi. |
Astar | Giysinin iç kısmını kaplayan ince kumaş. |
Manşet | Kol veya pantolon paçasının katlanmış ve dikilmiş kısmı. |
Terzilikte ve Tekstilde Yaygın Kullanılan Tabirler
Moda Dünyasında Terzilik
Terzilik, moda dünyasının kalbinde yer alır. Örneğin:
- Haute Couture: Kişiye özel, lüks tasarımlar.
- Prêt-à-Porter: Seri üretim hazır giyim.
Günlük Hayatta Tekstil Kavramları
Hepimiz tekstil ürünleri kullanıyoruz, değil mi? Peki, şu tabirleri duydunuz mu?
Kavram | Açıklama |
---|---|
Kumaş | Giysi, ev tekstili ve diğer tekstil ürünlerinde kullanılan ana malzeme. |
Dikiş | Kumaşları birleştirmek için yapılan işlem. |
Kesim | Kumaşın, belirli bir modele göre şekillendirilmesi işlemi. |
Renk Atması | Kumaşın yıkama veya kullanım sırasında rengini kaybetmesi durumu. |
Esneklik | Kumaşın çekme veya gerilme sonrası eski haline dönebilme özelliği. |
Nefes Alabilirlik | Kumaşın hava geçirgenliği ve teri dışarı atma kapasitesi. |
Şardonlama | Kumaş yüzeyinin tüylendirilmesi işlemi, yumuşaklık sağlar. |
Katlama | Kumaşın veya giysinin düzenli bir şekilde katlanması. |
Tiftiklenme | Kumaş yüzeyinde oluşan küçük lif topları. |
Kırışma | Kumaşın kullanım sırasında kat izleri oluşturması. |
Su Geçirmezlik | Kumaşın suyu itme özelliği. |
Hafiflik | Kumaşın gramajına göre ağırlığının az olması. |
Kalınlık | Kumaşın yoğunluğu ve sıcak tutma kapasitesi. |
Sıkılık | Kumaşın dokuma yoğunluğunu ifade eder, dayanıklılığı etkiler. |
Pürüzsüzlük | Kumaşın yüzeyinin düz ve yumuşak olması. |
Dayanıklılık | Kumaşın yıpranmaya ve yırtılmaya karşı gösterdiği direnç. |
Elastikiyet | Kumaşın esneyebilme ve formunu koruyabilme özelliği. |
Matlık | Kumaşın ışığı yansıtma oranının düşük olması. |
Parlaklık | Kumaşın ışığı yansıtma kapasitesinin yüksek olması. |
Desen | Kumaş üzerindeki baskı veya dokuma motifleri. |
Doku | Kumaşın yüzey hissi; pürüzlü, yumuşak, sert gibi özellikleri. |
Kılçık Dokuma | Balık kılçığı deseni oluşturacak şekilde dokunmuş kumaş. |
Yıkama Talimatı | Kumaşın zarar görmeden nasıl temizleneceğini belirten bilgiler. |
Boyama | Kumaşa renk vermek için yapılan işlemler. |
Ekolojik Kumaş | Doğal ve çevre dostu malzemelerden üretilmiş kumaşlar. |
Sonuç
Terzi ve tekstil terimleri, bu sektörleri anlamak ve ürün seçimi yaparken doğru kararlar almak için büyük önem taşır. Eğer bu terimleri öğrenirseniz, hem terzilik hem de tekstil alanında daha bilinçli bir tüketici olabilir ve moda dünyasını daha iyi anlayabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
- Terzilikte en çok kullanılan kumaş türleri nelerdir?
Pamuklu, yünlü ve polyester kumaşlar sık tercih edilir. - Tekstilde gramaj neyi ifade eder?
Kumaşın metrekaresine düşen ağırlığı ifade eder. - Overlok nedir?
Kumaş kenarlarını temizlemek ve dayanıklılığını artırmak için yapılan bir dikiş türüdür. - Haute Couture ne anlama gelir?
Lüks, kişiye özel moda tasarımlarını ifade eder. - Tekstil terimlerini öğrenmek neden önemlidir?
Ürün kalitesini anlamak ve doğru tercihler yapmak için gereklidir.